Pierwsze opady śniegu oznaczają jedno: drogi w całym kraju pokryją się mieszanką soli, piasku i błota pośniegowego. Kierowcy od lat spierają się, czy sól drogowa faktycznie niszczy samochody, czy to jedynie motoryzacyjny mit. Rzeczywistość jest ciekawsza — bo sama sól wcale nie jest groźna. Problem zaczyna się dopiero wtedy, kiedy spotka się z wodą, tlenem i metalem. A zimą te trzy elementy tworzą idealny przepis na korozję.
Sól sama w sobie nie powoduje rdzy — działa jak katalizator
Największym nieporozumieniem jest przekonanie, że sól „gryzie” metal bezpośrednio. Tymczasem proces korozji to reakcja utleniania żelaza, w której kluczowe są woda i tlen. Sól jedynie przyspiesza tę reakcję, i to bardzo skutecznie. Obniża temperaturę zamarzania wody, zwiększa przewodność elektryczną roztworu i tworzy środowisko, w którym metal koroduje nawet siedem razy szybciej niż bez niej.
Dlatego samochody rdzewieją zimą znacznie intensywniej niż latem, mimo że przecież sam metal nie zmienia właściwości. Zmienia się tylko chemia wokół niego.
Podwozie w zimie nigdy nie wysycha
Kierowcy często nie zdają sobie sprawy, że największym problemem nie jest sama sól, a ciągła wilgoć. W cieplejszych miesiącach woda z podwozia szybko odparowuje po jeździe. Zimą niemal nigdy do tego nie dochodzi. Mieszanka wody, błota i soli zalega pod nadkolami i na elementach podwozia godzinami, a nawet dniami.
Metal jest więc nieustannie zanurzony w elektrolicie — wilgotnej mieszaninie, która sprzyja korozji bardziej niż cokolwiek innego. To właśnie dlatego auta użytkowane w rejonach o surowych zimach (Skandynawia, wschodnia Kanada, niektóre stany USA) są bardziej podatne na rdzę, mimo że często mają lepsze zabezpieczenia antykorozyjne.
Najbardziej cierpią przewody hamulcowe, mocowania i elementy ukryte
Wbrew obiegowym opiniom najszybciej rdzewieją nie progi czy drzwi, ale przewody hamulcowe, wsporniki, elementy zawieszenia i miejsca, które nie rzucają się w oczy. To tam spływa cała mieszanka wody z solą. Gromadzi się w zakamarkach i tworzy środowisko, w którym metal koroduje od wewnątrz, a rdza długo pozostaje niewidoczna.
Ciekawostką jest to, że nowoczesne auta często mają świetne zabezpieczenia progów i zewnętrznych paneli karoserii, ale jednocześnie bardzo delikatne przewody hamulcowe, które potrafią rdzewieć szybciej niż karoseria sprzed dwóch dekad.
Mycie podwozia działa, ale nie tak, jak większość kierowców myśli
Zimowe mycie podwozia bywa wyśmiewane, bo „przecież jutro znowu będzie sól”. A jednak regularne usuwanie mieszanki soli i błota ma ogromne znaczenie. Chodzi nie o to, by podwozie było zawsze czyste, tylko by nie pozwolić soli zalegać na metalowych elementach zbyt długo. Nawet krótkie „okno” bez elektrolitu spowalnia proces korozji.
Warto też wiedzieć, że nie każde mycie ma sens. Zbyt silne ciśnienie potrafi wypłukać fabryczną konserwację w newralgicznych punktach, a gorąca woda w mrozie potrafi stworzyć dodatkową wilgoć, która pozostanie w zakamarkach. Liczy się regularność i umiar, a nie agresywne „przepłukanie” na siłę.
Dlaczego zimowe auto z USA lub Kanady często rdzewieje bardziej niż europejskie
W samochodach sprowadzanych z północnych stanów USA lub Kanady korozja bywa większym problemem niż przebieg. Wynika to z innej chemii stosowanej na drogach. W Ameryce częściej używa się chlorków o większej agresywności wobec metali — działają skuteczniej przy niskich temperaturach, ale przyspieszają korozję nawet bardziej niż standardowa sól drogowa (chlorek sodu).
Efekt jest taki, że samochód z teoretycznie „łagodnego” regionu może wyglądać świetnie na zewnątrz, a jednocześnie mieć bardzo mocno skorodowane podwozie. To jedna z pierwszych rzeczy, które warto sprawdzać przy autach używanych sprowadzanych zza oceanu.
Sól drogowa nie jest wrogiem — jest narzędziem z efektem ubocznym
Sama sól nie niszczy samochodów. Niszczy ich kontakt z wodą, tlenem i metalem, który zimą trwa niemal nieprzerwanie. Dlatego sól drogowa nie jest bezpośrednią przyczyną rdzy, ale jej katalizatorem. Im dłużej zalega w zakamarkach podwozia, tym szybciej rośnie problem. Najlepszym „zabezpieczeniem” nie są magiczne środki ani jednorazowa konserwacja, lecz wiedza o tym, jak działa chemia zimy. Gdy rozumiesz, dlaczego korozja postępuje szybciej, łatwiej decydujesz, kiedy reagować i kiedy przymknąć oko — oraz czego naprawdę szukać w używanym samochodzie, szczególnie kupowanym w zimowej porze.
